نقد ادبی در سدۀ پنجم هجری

Authors

محمود درگاهی

.

abstract

سده پنجم هجری آغاز شکل گیری نظریه های ادبی و نخستین تئوری ها در باب شاعری و شعر است. هرچند که نقد شعر در این دوره نیز شکل مدوّن و آکادمیک پیدا نمی کند، اما آنچه که موجب اهمیت و برجستگی این عصر در مقایسه با ادوار پیشین ادبی است، پدید آمدن آراء متنوعی در زمینه شاعری وشعر، و نقادی آن از دیدگاه های مختلف می باشد. آراء و نظریه هایی گه در آثار و نوشته های این عصر در مورد شاعر و شعر او آمده، نسبت به سده های پیش تر هم از تنوع بیشتری برخوردار است، و هم از دقت و بسطی قابل توجه! و بدین گونه پایه های نقد شعر و مباحث ادبی در کار چندتن از شاعران و نویسندگان این قرن ریخته می شود. در این عصر هم نخستین نوشته فنی ترجمان البلاغه تدوین می شود، و هم نخستین جلوه های رویکرد نقادانه نسبت به شاعری و سخن وری در کار برخی از شاعران بزرگ پدید کی آید! اینگونه رویکردها، با آنکه طلیعه و شروع فن نقادی در ایران محسوب می شود، اما گاه رفتاری پخته، اندیشیده، و دقیق در برابر شعر و سخن نشان می دهد، و آن را از دیدگاه های متفاوتی عرصۀ تفسیر، تحلیل، نقادی و نکته گیری می سازد؛ دیدگاه و چشم اندازهایی که هریک آزموده، محسوس و تؤام با تجربه های عمیق برای اینگونه نقادان است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقد ادبی در سده ششم هجری

نقد ادبی اصلی‌ترین شاخه ادبیات است که هر روز تنوع، گستره، و ژرفای نو می‌یابد، و شیوه‌ها و شگردهایی تازه عرضه می‌دارد.اما این شیوه‌ها و شاخه‌ها، سراسر ابداعی و نوپدید نیست، بلکه بسیاری از مباحث یا قواعد آن ریشه در آراء و نظریه‌های ادبی گذشتگان دارد و امروز بازخوانی و تفسیر می‌شود.از این باب مراجعه به آراء و سنت‌های ادبی گذشته یک رسم شایع در کار نقادی است....در ایران نیز با آنکه گذشته ادبی آن در ...

full text

تأثیر قرآن و فرهنگ اسلامی در زبان و ادب فارسی تا سدۀ پنجم هجری

درباره تأثیر فرهنگ اسلامی (قرآن، حدیث و دیگر مظاهر اسلامی) در زبان و ادب پارسی در قرن های یکم و دوم هجری و حتی تا اواخر قرن سوم، گاهی سنجیده و قابل اعتماد که بر پایه سندهای معتبر کتبی بدست آمده باشد، نداریم. این دوره به ویژه دو قرن نخستین آن، به بیان آقای دکتر محمدی، دوره انتقال و به تعبیر آقای دکتر زرین کوب، دو قرون سکوت نامیده شده است. به کمک قرائن موجود در زبان و ادبیات فارسی یعنی در نمونه ه...

full text

مطالعۀ تحلیلی نقوش‌ گیاهی بر آبگینۀ سدۀ پنجم و ششم هجری ایران

سلجوقیان طایفه‌ای از ترکمانان‌غز بودند که پایان حکومت آن‌ها به دست خوارزمشاهیان انجام گرفت. آثار این دوره از شاهکارهایِ هنر دوران اسلامی محسوب می‌شود، از جملۀ این آثار هنرِ آبگینه می‌باشد که شیوۀ تزیین و ساخت آن‌ها، این هنر را در جایگاه ویژه‌ای قرار داده است. در تزئین این آثار، از نقوش هندسی، حیوانی، نوشتاری، انسانی و گیاهی استفاده شده است. هدف از پژوهش پیش‌رو، تمرکز بر شناساییِ نقوش گیاهی این دور...

full text

بررسی مکتب حدیثی بصره تا پایان سدۀ پنجم هجری

شناخت و بررسی مکاتب حدیثی شیعه از جمله مباحث مهم دانش تاریخ حدیث است. در میان این مکاتب حدیثی، بصره مرکز تضارب اندیشه ها و پیدایش نحله های مختلف بوده است. شناخت چگونگی فعالیت راویان شیعی در آن و بررسی ابعاد گوناگون این فعالیتها و نیز شناخت صبغه حدیثی غالب در این منطقه، کمک شایانی در روشن شدن ابعادی از تاریخ حدیث شیعه در این شهر و تاثیر پذیری این مکتب از دیگر مکاتب حدیثی شیعه و اثر گذاری آن بر د...

نقد ادبی در سده ششم هجری

نقد ادبی اصلی ترین شاخه ادبیات است که هر روز تنوع، گستره، و ژرفای نو می یابد، و شیوه ها و شگردهایی تازه عرضه می دارد.اما این شیوه ها و شاخه ها، سراسر ابداعی و نوپدید نیست، بلکه بسیاری از مباحث یا قواعد آن ریشه در آراء و نظریه های ادبی گذشتگان دارد و امروز بازخوانی و تفسیر می شود.از این باب مراجعه به آراء و سنت های ادبی گذشته یک رسم شایع در کار نقادی است....در ایران نیز با آنکه گذشته ادبی آن در ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن پژوهی ادبی

جلد ۳، شماره ۷.۸، صفحات ۱۰۹-۱۲۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023